ΖΕΥΣ
Μη μουρμουρίζετε άλλο (μηκέτι τονθορύζετε), Θεοί, μη συγκεντρώνεστε στις γωνίες (μηδέ κατά γωνίας συστρεφόμενοι) και μην ψιθυρίζετε ο ένας στο αυτί του άλλου εκφράζοντας την αγανάκτησή σας που στο συμπόσιο μας συμμετέχουν πολλοί ανάξιοι. Ας πει ο καθένας τη γνώμη του φανερά και ας διατυπώσει τις κατηγορίες.
ΜΩΜΟΣ [1]
Λέω λοιπόν ότι κάποιοι από εμάς κάνουν φριχτά πράγματα. Δεν τους φτάνει που από άνθρωποι έχουν γίνει θεοί ανέβασαν επιπλέον τους υπηρέτες και τους οπαδούς τους στον ουρανό, τους ενέγραψαν καταχρηστικά στους καταλόγους των θεών και τώρα απολαμβάνουν και τούτοι δώρα και συμμετέχουν στις θυσίες χωρίς καν να μας έχουν καταβάλει τον φόρον των μετοίκων.
ΖΕΥΣ
Μη μιλάς αινιγματικά, Μώμε, αλλά ξεκάθαρα και κατηγορηματικά κατονόμασέ τους.
ΜΩΜΟΣ
Κάνεις, Δία, πράγματι πράξη βασιλική και μεγαλόψυχη, οπότε θα αναφέρω το όνομά του. Ο Διόνυσος από εδώ μας φόρτωσε με ολόκληρη φατρία• παρουσιάζεται επικεφαλής του χορού και ανέδειξε θεούς τον Πάνα, τον Σιληνό και τους Σατύρους, κάτι άξεστους, γιδοβοσκούς στην κυριολεξία, ανθρώπους που χοροπηδάνε και έχουν αλλόκοτες μορφές. Ανέβασε και δύο γυναίκες την Αριάνδη που υπήρξε ερωμένη του και το στεφάνι της οποίας συμπεριέλαβε στο χορό των άστρων και τη κόρη του Ικάριου γεωργού την Ηριγόνη [2]. Και το γελοιότερο απ΄όλα, θεοί, ανέβασε ακόμη και το σκυλί της Ηριγόνης για να μη στεναχωριέται η κοπέλα αν δεν έχει στον ουρανό το αγαπημένο της σκυλάκι. Αφού ενεγράφησαν παράνομα με τον ένα ή τον άλλον τρόπο στα μητρώα και θεωρήθηκαν θεοί έχουν υπερφορτώσει αφενός τον ουρανό έτσι ώστε το συμπόσιο να είναι γεμάτο από θορυβώδη όχλο πολυγλώσσων και χυδαίων ανθρώπων και αφετέρου η αμβροσία και το νέκταρ να είναι είδη εν ανεπαρκεία. Αυτοί επίσης αφού παραμέρισαν, οι αυθάδεις, τους παλιούς και αληθινούς θεούς ζητούν επιτακτικά να πάρουν οι ίδιοι την προεδρία σε πλήρη αντίθεση μ΄όλα τα έθιμα των προγόνων μας και θέλουν από πάνω να τους τιμούν περισσότερο στη γη.
ΖΕΥΣ
Μην πεις τίποτα, Μώμε, ούτε για τον Ασκληπιό ούτε για τον Ηρακλή, γιατί βλέπω πως εκεί οδηγούν τα λόγια σου. Όσο γι΄αυτούς ο ένας γιατρεύει και συνεφέρει τους ανθρώπους από τις αρρώστιες και ο Ηρακλής που είναι γιος μου εξαγόρασε με ουκ ολίγους κόπους την αθανασία. Για μένα έχεις ελεύθερα την άδεια να μιλήσεις.
ΜΩΜΟΣ
Εσύ ήσουν, Δία, που ξεκίνησες τέτοιου είδους παρανομίες κι έγινες αιτία να νοθευτεί το συνέδριο μας με το να ενώνεσαι με θνητές γυναίκες και να κατεβαίνεις σ΄αυτές πότε με τη μια και πότε με την άλλη μορφή, έτσι ώστε να φοβόμαστε μήπως σε πιάσει κάποιος, όταν ήσουν μεταμορφωμένος σε ταύρο και σε θυσιάσει ή μήπως κάποιος χρυσοχόος σε κατεργαστεί, όταν ήσουν χρυσός και αντί για Δίας μας προέκυψες περιδέραιο, βραχιόλι ή σκουλαρίκι.
ΖΕΥΣ
Από εδώ και πέρα τα περισσότερα απ΄αυτά πρέπει να σταματήσουν για να μη πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις. Διάβασε το ψήφισμα που έχει ήδη γραφτεί γι αυτά τα θέματα. Όποιος συμφωνεί να σηκώσει το χέρι (ανατεινάτω την χείρα) ή καλύτερα έχει ήδη αποφασιστεί γιατί ξέρω ότι οι περισσότεροι δεν θα σηκώσουν χέρι. Αν κάποιος απ΄αυτούς που απέτυχαν στη δοκιμασία κι έχουν αποβληθεί άπαξ και δια παντός συλληφθεί να πατάει το πόδι του στον ουρανό ας ριχτεί στον Τάρταρο. Επιπλέον ο κάθε θεός ν΄ασχολείται με τα δικά του και ούτε η Αθηνά να γιατρεύει ούτε ο Ασκληπιός να χρησμοδοτεί ούτε ο Απόλλων να κάνει όλα αυτά μόνος του, αλλά να διαλέξει κάτι και να είναι ή μάντης ή κιθαρωδός ή γιατρός. Να γίνουν επίσης συστάσεις στους φιλοσόφους να μη πλάθουν κενά ονόματα ούτε να λένε ανοησίες για πράγματα που δεν ξέρουν.
Το παραπάνω έργο του Λουκιανού αποτελείται από 19 κεφάλαια (σελίδες 18) και είναι συνέχεια των έργων του: Ζεύς ο ελεγχόμενος, Ζεύς ο Τραγωδός και Θυσίες.
[1] Μώμος, γιος της Νύχτας και αδελφός των Εσπερίδων, ήταν η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας.
[2] Ηριγόνη, κόρη του Ικάρου ή Ικαρίου επωνύμου του αττικού δήμου Ικαρίας κοντά στην Πεντέλη. Ο 'Iκαρος είχε φιλοξενήσει τον Διόνυσο και εκείνος του χάρισε τον βότρυ και το κλήμα και έτσι καλλιέργησε την άμπελο και αφού ετοίμασε απ΄αυτήν κρασί έδωσε στους βοσκούς και στους χωρικούς της περιοχής να το δοκιμάσουν. Μόλις κατάλαβαν πως μεθούσαν νόμισαν πως ο Ίκαρος τους είχε δηλητηριάσει, εξαγριώθηκαν και το σκότωσαν. Την Ηριγόνη τελικά η πιστή σκυλίτσα Μαίρα την οδήγησε κάτω από ένα δένδρο, όπου βρισκόταν το πτώμα του Ικάρου. Η Ηριγόνη καταράστηκε τους Αθηναίους για την αγνωμοσύνη τους και κρεμάστηκε από το ίδιο δένδρο. Ο Διόνυσος έστειλε λοιμό στην Αττική και τη μανία στις κόρες των κατοίκων της που άρχισαν πραγματικά να απαγχονίζονται. 'Υστερα απ΄αυτά θεσπίσθηκε η εορτή της αιώρας που αποτελούσε μέρος των Μικρών Διονυσίων.
Τμήμα παράστασης από ερυθρόμορφο σκύφο= καυκί,
ξύλινο ποτήρι (450-420 π.Χ.).
ξύλινο ποτήρι (450-420 π.Χ.).
Σάτυρος και αιώρα-[Κρατικό Μουσείο Βερολίνου].
