Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

Αθλητισμός -Κίνηση και ορμή για διάκριση

Κολάζ. Κίνηση και ορμή για διάκριση
  Στην ιδιαίτερη χαρά που νιώθουμε με τις κινήσεις μας πρέπει να αναζητήσουμε τις ρίζες του αθλητισμού που είναι ένα ανθρώπινο φαινόμενο τόσο καθολικό και παλαιό όσο η μουσική, η θρησκεία και το δίκαιο. Όταν ο Πλάτων βρίσκει την καταγωγή της γυμναστικής και του χορού  στην έμφυτη διάθεση των παιδιών για σκίρτημα και πήδημα δεν εννοεί βέβαια πως μόνο τα ελληνόπουλα χοροπηδούσαν. Με το ν΄αναρωτιόμαστε, αν ο αθλητισμός είναι ένα τυπικό ελληνικό φαινόμενο ή όχι δεν αντιμετωπίζουμε σωστά το θέμα.


Πρέπει να θεωρήσουμε τον αθλητισμό ως ένα καθολικό ανθρώπινο φαινόμενο και από εκεί και πέρα να εξετάσουμε την έκταση και την ποιότητα και την βαρύτητα του φαινομένου μέσα στα πλαίσια του συγκεκριμένου πολιτισμού και να αναζητήσουμε τη σχέση και τις αλληλοεπιδράσεις με τις άλλες εκδηλώσεις πολιτισμού, τη θρησκεία, την ηθική την τέχνη, τα γράμματα, τη φιλοσοφία. Έτσι παρά την κατάργηση της μονομαχίας από το Μέγα Κωνσταντίνο το 336 μ.Χ. ο αθλητισμός φυτοζώησε πολλούς αιώνες μέσα στους βυζαντινούς ιπποδρόμους και στα ιπποτικά κονταροχτυπήματα. Η κατάργηση δε των Ολυμπιακών αγώνων από το Θεοδόσιο το 392 μ.Χ. διατήρησε την κατάσταση των αλγεινών και επικινδύνων αγωνισμάτων.

***

Στην αρχαία Ελλάδα η άθληση στις απαρχές της απέβλεπε στην προπαρασκευή πολεμιστών που απαιτούσε σωματική ευεξία και συνδυάστηκε με την υγεία, την ομορφιά, την διασκέδαση, τον έμφυτο ανταγωνισμό, την ανδρεία και με την ιδέα ακόμα της καλλιγένειας, της άποψης πως δύο σώματα σφριγηλά και ωραία θα είχαν αναγκαστικά ανάλογους απογόνους.

Το σημαντικότερο όμως γεγονός ήταν οι νεκρικοί αγώνες που αποτέλεσαν τον πυρήνα για την καθιέρωση από το 776 π.Χ. των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων δηλ. τρεις αιώνες περίπου μετά τους νεκρικούς αγώνες προς τιμή του Πατρόκλου και του Αχιλλέα, όπως αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Την επισημότητα των αγώνων αυτών που τους παρακολουθούσε πλήθος κόσμου και ιδίως την απονομή επάθλων την συναντούμε σήμερα και στους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες.

Η περισυλλογή των νεκρών απαιτούσε αναγκαστικά ένα είδος εκεχειρίας για τις αντιμαχόμενες πλευρές και η καύση των νεκρών διαρκούσε εννιά ημέρες (εννήμαρ), όσο και μια άριστη φιλοξενία. Η καθιέρωση των νεκρικών αγώνων, που δε είχαν τελετουργικό χαρακτήρα, αλλά αποσκοπούσαν στην απόδοση τιμών και στη διατήρηση μνήμης είχε σημαντική απήχηση στις συνειδήσεις όλων και έδωσε στον αθλητισμό χαρακτήρα βαθύτατα φιλειρηνικό.

Οκτώ αιώνες αργότερα ο Λουκιανός στο σύγγραμμά του «Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων» (κλικ) αναφέρει, επαναλαμβάνοντας κατά κάποιο τρόπο τον Θουκυδίδη, δια στόματος Σόλωνος, ότι ασφαλή τείχη της πόλεως δεν θεωρούμε στη Αθήνα τα οικοδομήματα, αλλά τα γυμνασμένα σώματα. Ως τα τέλη του 5ου αιώνα, με λίγες εξαιρέσεις, μονάχα οι αθλητές είχαν το δικαίωμα να στήσουν ανδριάντα. Ζωγραφική και αγγειογραφία από τον αθλητισμό αντλούσαν θέματα και γνώσεις. Όποιος θέλει να εμβαθύνει στις εικαστικές τέχνες πρέπει να γνωρίσει σε βάθος το φαινόμενο του αθλητισμού.

 Τον 20 αιώνα η σημασία της φυσικής αγωγής και το αθλητικό πνεύμα γνωρίζει νέα άνθηση. Πρέπει κανείς να είναι εντελώς απληροφόρητος για να θεωρήσει τον αθλητισμό για «μόδα» που νεκραναστήθηκε.

Η επιδίωξη της διάκρισης, αλλά και της νίκης είναι πρώτιστος στόχος του αθλητισμού. Η νίκη, παρ όλη την έξοχη λάμψη της, είναι παιδί του χρόνου και δεν μπορεί ν΄ αποκτήσει από μόνη της διάρκεια. Ο χρόνος που τη γέννησε, θα την σβήσει κάποτε. Υπάρχει όμως κάτι που μπορεί να την σώσει από τη φθορά και την πτώση στο σκοτάδι: είναι η ποίηση. Πεθαίνουν οι ωραίες πράξεις, αν δεν τις υμνήσει κάποιος ποιητής.

Αναδημοσίευση από την εφημ. Volley-TimeIppiasvolley@gmail.com
Το λήμμα της Βικιπαίδειας:  Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων είναι δικής μου σύνταξης και ανάρτησης